De prestaties van Paralympische sporters zouden bedrijven en politici aan het denken moeten zetten over mogelijkheden om de arbeidskrapte te bestrijden. Dat betogen een paralympiër, de directeur van NOC*NSF en een voorzitter van een stichting die zich inzet om mensen met een beperking aan het werk te helpen, in een opiniestuk in De Telegraaf richting het einde van de Paralympische Spelen van 2024.
Ze uiten hun verwondering over het feit dat, ondanks tal van initiatieven, nota’s en wetgevingen, het potentieel van mensen met een beperking niet voldoende wordt benut op de arbeidsmarkt. Een landelijke politicus voegt daar nog aan toe: “Denk in mogelijkheden! Iedereen heeft talenten voor de arbeidsmarkt. Dat maken onze Paralympiërs en dit opiniestuk ons duidelijk.” Hij citeert het stuk terwijl hij oproept om verder te kijken dan beperkingen en de kwaliteiten van mensen te zien.
Deze combinatie van uitspraken zetten mij aan het denken.
Hoewel het een prachtig en hoopvol beeld schetst, is er een belangrijk aspect dat vaak over het hoofd wordt gezien: niet alle mensen met een beperking zijn gelijk. Het is onmogelijk om hen als één homogene groep te zien en de conclusie te trekken dat omdat een select aantal op topniveau kan presteren, de rest van de groep automatisch in staat is om te werken. Elke beperking is uniek, en wat voor de één haalbaar is, kan voor de ander een onoverkomelijke hindernis zijn.
Voor sommige mensen is zichzelf aankleden in de ochtend al een enorme uitdaging. Anderen worstelen met de verantwoordelijkheid om op tijd op het werk te verschijnen, of kunnen überhaupt niet aanwezig zijn omdat de infrastructuur hen in de steek laat, zoals kapotte liften op treinstations of ontoegankelijke busstations. In dergelijke gevallen ligt de regie over hun reistijd volledig buiten henzelf, waardoor werk haast onmogelijk wordt.
De schuld van het niet kunnen werken wordt vaak ten onrechte bij het individu gelegd, terwijl het probleem in feite bij de samenleving ligt. Immers, wanneer de wereld toegankelijk is zijn we allemaal vrij om zelf te bepalen wat we doen en wat er binnen onze mogelijkheden ligt.
Voor sommige mensen is dat topsporter zijn, en voor anderen is dat een plaats op een dagbesteding. Een maatschappij mag niet vergeten dat een mens niet pas waarde heeft wanneer er arbeid geleverd kan worden. We hebben als samenleving een zorgplicht. Mensen zijn waardevol om wie ze zijn, niet om wat ze kunnen produceren.
De prestaties van een select groepje Paralympische sporters mogen niet de maatstaf worden voor het potentieel van alle mensen met een beperking. De echte uitdaging ligt in het erkennen en ondersteunen van ieder individu in wat hij of zij nodig heeft om een betekenisvol leven te leiden—los van de vraag of ze wel of niet kunnen werken.
Max gebruikt sinds 10 jaar een rolstoel en elke keer weer ervaart ze dat de wereld niet goed genoeg is ingericht voor mensen met een handicap. In haar blog vertelt ze wat ze meemaakt, wat haar observaties zijn en hoe ze hiermee omgaat. Soms zwaar, maar altijd met een knipoog.