Kunst als remedie tegen eenzaamheid

Kunst als remedie tegen eenzaamheid. Sinds maart 2020 schrijven medewerkers van het Rijksmuseum brieven aan ouderen en mensen met een lichamelijke beperking. Omdat bezoek aan musea niet mogelijk is en programma’s stil liggen. Schrijf je ook mee?

Als ze naar Winterlandschap met schaatsers kijkt, wordt Marieke de Jong altijd een beetje warm van binnen. De maker van het zeventiende-eeuwse schilderij, Hendrick Avercamp, kon net als de medewerker Publicaties van het Rijksmuseum niet horen. Alleen werd doofheid in die tijd minder geaccepteerd. Ondanks zijn beperking hangt Avercamp met zijn kunstwerk in het Rijksmuseum. Wat een doorzetter moet hij zijn geweest. Voor De Jong is hij een inspirerend voorbeeld.

Favoriet kunstwerk

Winterlandschap met schaatser is het favoriete kunstwerk van De Jong. Ze schrijft erover in een brief die ze vorige maand naar zo’n 300 penvrienden van het Rijksmuseum stuurde. Medewerkers van het museum schrijven om beurten een brief over hun favoriete kunstwerk naar mensen die in coronatijd weinig contacten hebben met de buitenwereld.

Steeds weer een lichtpuntje

“Sinds 2019 hebben wij het programma Ontmoeting in het Rijksmuseum, waarbij we mensen door middel van kunst met elkaar in contact brengen”, zegt manager toegankelijkheid Cathelijne Denekamp. “Veel nieuwe mensen hadden zich aangemeld toen corona kwam. Juist in deze tijd hebben veel ouderen of mensen met een lichamelijke beperking extra behoefte aan contact. De eenzaamheid groeit. Door alle maatregelen kunnen we hen nu niet ontvangen. Als alternatief hebben we dit bedacht. We krijgen er hele mooie reacties op. ‘Een lichtpuntje waar ik me elke keer op verheug’, schreef iemand. Een ander liet weten dat ze voelt dat ze er nog bij hoort.” 

Persoonlijke brieven

Van de medewerker personeelszaken tot de conservator: alle medewerkers schrijven een brief. “De een heel inhoudelijk, de ander meer vanuit gevoel. Ze zijn allemaal heel persoonlijk”, zegt Denekamp. “Wie het wil, kan zich opgeven om ook onze brieven te ontvangen. We zijn al aanbeland bij brief nummer 41. Het leuke is dat de brief echt bij de mensen op de deurmat valt, het zijn geen mailtjes. Dankzij twee fondsen zijn we in staat om de brieven, met foto’s van de bijbehorende kunstwerken, te blijven versturen. Lange tijd deden we dat wekelijks, sinds enkele maanden eens per twee weken.”

Tussen sommige medewerkers en ontvangers is volgens Denekamp inmiddels een heuse correspondentie ontstaan. “De medewerker kreeg dan een brief terug en heeft de briefwisseling voortgezet. Zo hebben we er een paar echte penvrienden bijgekregen.”

Vind je het ook leuk om brieven van het Rijksmuseum te ontvangen? Het museum heeft nog ruimte voor meer penvrienden. Meld je hier aan om ook brieven te ontvangen.