Over de drempel

Toegankelijkheid ook belangrijk in taal

Wie mij kent weet dat ik nogal dol ben op taal, en gehecht ben aan duidelijke taal. Ik kan niet altijd goed inschatten of iemand sarcastisch is of iets juist heel serieus bedoelt, en heb mijzelf aangeleerd om verduidelijking te vragen.

Door mijn beperkingen en vermoeidheid spendeer ik veel tijd online. Ik heb op deze manier veel mensen leren kennen en lees graag hun ervaringen. Daarbij is mij opgevallen dat het nogal gebruikelijk is om niet te reageren op de inhoud van wat mensen zeggen, maar om mensen aan te vallen op de spelfouten die ze maken.

Hoewel het erg lekker kan voelen om mensen te verbeteren en jouw kennis van de Nederlands taal te etaleren, ligt er ook een gevaar in verscholen. Het corrigeren van taalfouten kan validistisch zijn. Validisme is een vorm van discriminatie die mensen met een beperking treft. Zij worden buitengesloten en hun deelname aan de maatschappij onbelangrijk gemaakt. 
Door taalfouten te corrigeren wek je de suggestie dat iedereen dezelfde mogelijkheid heeft om te leren en te communiceren op dezelfde manier. Je gaat ervan uit dat iedereen toegang heeft tot dezelfde kennis, vaardigheden en middelen om correct te kunnen schrijven en spreken. Dat is niet altijd het geval.

Mensen met leerstoornissen of beperkingen zoals dyslexie of NAH kunnen moeite hebben met het leren, gebruiken en/of toepassen van de juiste spelling en grammatica. Voor sommigen kan het zelfs een strijd zijn om de basisvaardigheden van lezen en schrijven onder de knie te krijgen. Als we taalfouten corrigeren zonder rekening te houden met de mogelijkheid dat iemand de Nederlandse taal door diens beperking niet machtig is, doe je mensen ernstig tekort en geven we hen het gevoel dat hun deelname aan de maatschappij niet gewenst is. 

In plaats van taalfouten te corrigeren zouden we ons meer moeten richten op het begrijpen van de boodschap en het ondersteunen van mensen die moeite hebben met spelling en grammatica. Dit kan bijvoorbeeld door extra tijd en middelen te bieden om te leren en te oefenen, of door alternatieve manieren aan te bieden om te communiceren.

Kortom, het corrigeren van taalfouten kan validistisch zijn en werkt toegankelijkheid tegen. Als we geen rekening houden met de diversiteit van onze samenleving, en de beperking die mensen kunnen hebben sluiten we mensen uit van deelname aan de maatschappij. Door ons te richten op inclusie en ondersteuning, kunnen we een samenleving opbouwen die iedereen omarmt en respecteert. Ongeacht hun vaardigheden of beperkingen. 

Max de Bruin

Max gebruikt sinds 10 jaar een rolstoel en elke keer weer ervaart ze dat de wereld niet goed genoeg is ingericht voor mensen met een handicap. In haar blog vertelt ze wat ze meemaakt, wat haar observaties zijn en hoe ze hiermee omgaat. Soms zwaar, maar altijd met een knipoog.